Hoe gemeenten bouwen aan gemeenschapskracht – en hoe Hello’s helpt met inzicht en verantwoording.
Veel gemeenten werken aan een grote vernieuwing binnen het sociaal domein: de hervorming van de sociale basis. Een beweging die draait om meer gemeenschapskracht, gelijkwaardige samenwerking en minder formele zorgvragen. Wat betekent dat precies – en welke rol kunnen systemen als Hello’s spelen bij het versterken en zichtbaar maken van deze ontwikkeling?
Wat bedoelen we met ‘de sociale basis’?
De sociale basis verwijst naar alles wat mensen samen doen om hun wijk of gemeenschap leefbaar, zorgzaam en verbonden te houden. Dat gaat niet alleen over professionele ondersteuning, maar juist ook over wat bewoners zélf organiseren. Vaak wordt de sociale basis onderscheiden in drie lagen:
- De persoonlijke sociale basis – het eigen netwerk: familie, vrienden, buren.
- De gemeenschappelijke sociale basis – buurtinitiatieven, ontmoetingsplekken, vrijwilligersprojecten, wijkcoöperaties.
- De institutionele sociale basis – voorzieningen en professionals die ondersteunen, zoals buurthuizen, sociaal werkers en gemeentelijke diensten.
Samen vormen deze drie niveaus het fundament van een gemeenschap die omkijkt naar elkaar. Want pas als bewoners, organisaties en overheid elkaar weten te vinden, ontstaat een veerkrachtige samenleving waar formele zorg minder vaak nodig is.
Waarom deze hervorming?
Gemeenten staan voor grote uitdagingen. De druk op zorg en ondersteuning neemt toe, terwijl budgetten krapper worden en personeel schaars is. Dat vraagt om een andere manier van werken – van zorgen voor naar zorgen dat. De hervorming van de sociale basis is bedoeld om meer te voorkomen in plaats van te genezen, meer samen te doen met bewoners en meer te leren van wat lokaal goed werkt.
De ambitie is helder: op korte termijn minder formele zorgvragen, op de lange termijn sterkere, betrokken buurten waar mensen zich gezien en gesteund voelen.
Ruimte voor initiatieven
In lijn met deze visie ontstaan er nieuwe subsidieregelingen en beleidsrichtingen waarbij meer ruimte komt voor bewonersinitiatieven – klein en groot. Van buurtmaaltijd tot wijkcoöperatie: elk initiatief dat bijdraagt aan verbondenheid, participatie of veerkracht verdient ondersteuning.
Daarbij hoort ook een nieuwe manier van verantwoorden. Niet om te controleren, maar om te begrijpen wat werkt. Veel gemeenten ontwikkelen daarom een monitor: een instrument om samen met bewoners te kijken wat er gebeurt in de wijk, en wat dat oplevert.
Gemeenschapskracht vraagt om vertrouwen en inzicht
De kern van deze beweging is niet de data, maar de relatie tussen mens, gemeenschap en overheid. Gemeenschapskracht groeit waar bewoners ruimte voelen om initiatief te nemen en waar die ruimte wordt ondersteund, niet overgenomen.
Toch is inzicht belangrijk. Niet om af te rekenen, maar om te leren. Om zichtbaar te maken hoe lokale energie bijdraagt aan grotere maatschappelijke doelen: minder eenzaamheid, meer participatie, meer welzijn.
De kracht van inzicht: hoe Hello’s helpt
Veel gemeenten en initiatieven worstelen met rapporteren: Excel-lijsten, losse formulieren, verschillende formats per subsidiegever. Binnen Hello’s Online is rapportage onderdeel van het systeem. De gegevens die bewonersinitiatieven en organisaties bijhouden (activiteiten, deelnemers, contactmomenten, samenwerkingspartners) kunnen automatisch worden gebruikt voor verantwoording.
Zo ontstaat een slim monitoringsproces. Gebruikers kiezen zelf welke indicatoren relevant zijn, krijgen direct inzicht via dashboards en kunnen rapportages met één klik exporteren. De data helpen bovendien om van elkaar te leren – volledig AVG-proof.
Leren en verantwoorden gaan hand in hand
De monitor van de sociale basis is meer dan een spreadsheet: het is een gesprekstool. Hello’s brengt data en verhalen samen. Niet alleen het aantal activiteiten telt, maar ook de ervaring van deelnemers: voel je je meer verbonden met je buurt? Heb je nieuwe mensen leren kennen? Zulke inzichten maken het verschil tussen registreren en begrijpen.
Een sterke basis voor de toekomst
De hervorming van de sociale basis is geen project met een einddatum, maar een beweging die stap voor stap groeit. Door goed te luisteren, samen te leren en transparant te werken, wordt die beweging duurzaam. Met Hello’s als hulpmiddel wordt dat proces bovendien beter zichtbaar – niet alleen in cijfers, maar in de verhalen van mensen die samen het verschil maken. Sterke buurten ontstaan waar mensen elkaar vinden. Hello’s helpt om dat zichtbaar te maken – zodat gemeenschapskracht kan groeien.
